HARF DEVRİMİ ve DİL DEVRİMİ

HARF DEVRİMİ ve DİL DEVRİMİ
Benim babam da, dedem de tahsilli kişilerdi.
Çok da uzun bir zaman sayılmaz, babam l920 li yıllarda, dedem de ondan bir 30 yıl evvel tahsil hayatlarında geometri derslerini aşağıdaki terimlerle okudular. Yalnız geometriyi mi ? Tabii ki değil , Edebiyatı da , fizik, kimya derslerini de , diğer derslerini de bu dil ile okudular, yazı olarak da Arap harflerinden oluşan bir yazı dili ile tahsillerini devam ettirdiler . Gerçi rahmetli babam , Lise tahsil döneminde lâtin harflerine geçilen bir tedrisat ile tamamladı tahsilini.
Düşünüyorum da mutlaka çok zorlanmıstır tahsilin ortasında hem dil hem de alfabe değişikliğinden.
Ben Babamın yeni alfabeden serzenişini hiç duymadım. Devamlı da ve çok da seri olarak ve hem de elyazısı ile lâtin harfleri ile yazardı. Ama çok hızlı not alması gerektiği zamanlarda eski harfleri steno yazısı yerine kullandığına da çok şahidim. Zira, sonradan eski Türkçe alfabe ile yazmayı öğrenenler değil de eski alfabe ve yazıyı ilk tedrisatlarında (öğrenimlerinfe) öğrenenler steno gibi çok kısa ve hızlı yazabilirlerdi, çok daha da az yer kaplardı yazdıkları.
Şimdi bir iki örnek yazıp bir sonuç çıkaracağım.
1- ” Bir Müsellesin mesaha-ı sathiyesi , kaidesiyle irtifaının hasıl-ı darbının nısfına müsavidir .”
2- ” Bir müselles-i mütesâvıyü’s sakeynin kaaide-i zaviyeleri müsavidir ”
3- Bazı kelimeler
Müselles : üçgen
Kaide : taban
İrtifa : yükseklik
Nısf-ı kutur : yarıçap
Kavis : yay
Muhit-i daire : çember
Zaviye : açı
Şakûli : düşey
Amûd : dikey
Bu cümle ve kelimeleri yeni nesil olarak belki hiçbiriniz anlıyamıyorsunuz, Lâkin önemli husus , bu ifade ve kelimeler o tarihte de tahsilli kişiler haricinde anlaşılamıyordu.
TÜİK arşivleri incelendiğinde , harf devrimi öncesi Türkiye’de okuma yazma oranının erkeklerde % 17.42 , kadınlarda ise % 4.63 olduğunu görüyoruz. Dikkat edilirse, bu da sadece okuyup yazma oranıdır.Ülkedeki tahsil yapmış kişi oranı bunun da çok çok altındadır.
Yani , bu ifadeleri okur yazarı ortalaması
% 10.58 olan kesim de anlıyamaz.
Dolayısıyla , harf devrimi ile bir gecede cahil kaldık diyenler ile dil devrimine karşı çıkanlar esas cahillerdir. Cahil, bilmeden, araştırmadan bir konuda olur olmaz, anlar anlamaz iddiada bulunanlardır.
Yukarıda, 1. maddede ” Bir üçgenin yüzölçümü
tabanıyla yüksekliğinin çarpımının yarısına eşittir ” denmektedir.
2.Madede de ” Eşkenâr üçgenin taban açıları eşittir ” manâsındadır.
Ne kadar açık, ne kafar güzel ve herkes tarafından anlaşılacak ifadelerdir. Bu geometri kelimelerinin hepsini ATATÜRK bulmuş ve bir Geometri terimleri kitabı yazmıştır.
Dilimize sahip çıkmak, Vatandaş olarak hepimizin en önemli görevidir.
DİL BAYRAMIMIZ KUTLU OLSUN
Ahmet ERGUN
26 Eylül 2023
-
Mustafa Kemal’in Askerleriyiz
-
ATATÜRK”ÜN CUMHURİYETİ
-
Türkiye Cumhuriyeti egemen bir hukuk devletidir.
-
Terör Örgütleri İle Pazarlık Edilemez
-
BATAKLIKTAN NASIL ÇIKACAĞIZ?
-
KULDAN BİREY, ÜMMETTEN ULUS, ESARETTEN ÖZGÜRLÜK, EMPERYALİST İŞGALDEN BAĞIMSIZ VATAN YARATAN DEVRİMDİR CUMHURİYET!